Năm 2025, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những biến động nhanh, khó lường, đòi hỏi các quốc gia phải điều chỉnh chính sách sao cho phù hợp. Bất chấp bối cảnh quốc tế phức tạp, hai nước Việt Nam và Trung Quốc đã nỗ lực củng cố lòng tin chính trị, thúc đẩy hợp tác thiết thực và quản lý bất đồng theo hướng kiểm soát, đưa năm 2025 trở thành một năm sôi động trong quan hệ song phương.

Trao đổi với Đài Phát thanh Truyền hình Trung ương Trung Quốc, TS. Đặng Thị Thuý Hà, Nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Châu Á - Thái Bình Dương (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) đánh giá, năm 2025 không chỉ là năm kỷ niệm 75 năm quan hệ Việt - Trung mà còn là năm đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của hợp tác hai nước. Theo đó, quan hệ Việt – Trung đã có những tiến triển theo chiều sâu, thể hiện rõ nét nhất ở hợp tác về chính trị, kinh tế và giao lưu nhân dân.

Những kết quả đạt được

Theo TS. Đặng Thị Thuý Hà, năm 2025, quan hệ chính trị - ngoại giao Việt Nam - Trung Quốc được đẩy mạnh thông qua các hoạt động cấp cao dày đặc, nổi bật nhất là chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình. Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông Tập Cận Bình trong năm 2025, chuyến thăm thứ hai trong nhiệm kỳ Đại hội XX của ĐCS Trung Quốc, cũng là chuyến thăm thứ 4 của ông Tập Cận Bình tới Việt Nam trên cương vị Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính lần thứ ba tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Trung Quốc (tháng 6/2025) cho thấy mức độ tin cậy chính trị cao giữa hai bên.

“Các cuộc tiếp xúc cấp cao thể hiện rõ ràng mong muốn duy trì và củng cố tin cậy chính trị của hai bên trong bối cảnh môi trường toàn cầu đầy biến động phức tạp. Tại các cuộc gặp, lãnh đạo hai nước đã thống nhất nhiều định hướng quan trọng cho quan hệ song phương. Hai bên nỗ lực đưa các thỏa thuận chính trị vào các dự án cụ thể trong các lĩnh vực hạ tầng, kinh tế số, công nghệ cao, logistics và thương mại nông sản. Hai bên cố gắng kiểm soát tốt bất đồng, không để ảnh hưởng tới hợp tác tổng thể,” nữ học giả nhấn mạnh.

Hợp tác kinh tế cũng đi vào thực chất hơn. Thương mại Việt -Trung tiếp tục đạt được nhiều đột phá sau lần đầu vượt mốc 200 tỷ USD vào năm 2024. Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại song phương đã đạt xấp xỉ 208 tỷ USD, vượt mức cả năm 2024. Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất với 150,9 tỷ USD, (tăng 28% so với cùng kỳ) và thị trường xuất khẩu lớn thứ hai với 56,98 tỷ USD, (tăng 13,9% so với cùng kỳ) của Việt Nam.

Đầu tư Trung Quốc vào Việt Nam cũng có sự gia tăng. Trong 9 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đứng thứ hai về trị giá đầu tư với 3,21 tỷ USD (chiếm 22,8% tổng vốn đầu tư) và dẫn đầu về số lượng dự án mới đăng ký tại Việt Nam (chiếm 29,3%). Dòng vốn Trung Quốc đổ vào Việt Nam chủ yếu tập trung vào công nghiệp phụ trợ, sản xuất chế biến và hạ tầng logistics với các dự án quy mô vừa và nhỏ. Như vậy, doanh nghiệp Việt Nam đang có nhiều cơ hội mở rộng kinh doanh, cung cấp dịch vụ phụ trợ, linh phụ kiện hoặc cho thuê hạ tầng sản xuất. Về kết nối chiến lược, các dự án đường sắt kết nối với Trung Quốc đang được thúc đẩy mạnh mẽ nhằm đưa cam kết thành hiện thực.

Hợp tác giao lưu nhân dân diễn ra sôi nổi và mở rộng khi năm 2025 được chọn là “Năm giao lưu nhân văn Việt - Trung” hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ song phương, tăng cường kết nối xã hội hai nước, TS. Đặng Thị Thuý Hà cho hay. Hai bên tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch và giao lưu thanh niên. Diễn đàn nhân dân Việt - Trung phát huy vai trò  kết nối và thúc đẩy quan hệ giữa nhân dân hai nước, góp phần tăng cường sự hiểu biết và tin cậy chính trị, củng cố nền tảng xã hội vững chắc giữa hai quốc gia, hai dân tộc. Lượng khách du lịch Trung Quốc đến Việt Nam phục hồi mạnh mẽ và Trung Quốc vẫn là thị trường khách du lịch nước ngoài hàng đầu của Việt Nam trong khi lượng khách du lịch Việt Nam sang Trung Quốc cũng tăng trưởng mạnh. Hợp tác giáo dục – đào tạo được đẩy mạnh với nhiều chương trình trao đổi học thuật, nghiên cứu chung giữa đại học hai nước. Các cơ quan truyền thông hai nước tăng cường hợp tác, tích cực định hướng dư luận, tuyên truyền về mối quan hệ hữu nghị.

“Những kết quả đạt được cho thấy hai nước đều có mong muốn tăng cường ổn định chiến lược, mở rộng hợp tác kinh tế và thúc đẩy lòng tin chính trị.” Học giả Việt Nam đánh giá.

Triển vọng năm 2026

Theo TS. Đặng Thị Thuý Hà, trong thời gian tới, quan hệ hai nước có triển vọng tích cực và sẽ tiếp tục phát triển trên cơ sở các kết quả đã đạt được cùng nhiều bối cảnh thuận lợi.

Năm 2026 là năm Việt Nam sẽ tiến hành Đại hội Đảng lần thứ 14 và cũng là năm đầu tiên Việt Nam thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2026-2030. Năm 2026 là năm đầu tiên Trung Quốc thực hiện Quy hoạch 5 năm lần thứ 15. Để thực hiện mục tiêu đặt ra, hai nước đều cần có môi trường hòa bình, ổn định. Điều này sẽ thúc đẩy hai bên tăng cường lòng tin và hợp tác kinh tế thực chất hơn.

“Cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung vẫn sẽ tiếp tục gay gắt trong năm 2026, Trung Quốc vẫn duy trì ưu tiên củng cố quan hệ với các nước láng giềng, trong đó Việt Nam có vai trò quan trọng. Trong quá trình chuyển đổi mô hình phát triển, cả hai nước đều đang hướng tới chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, hai bên có thể hợp tác, bổ sung cho nhau,” TS. Đặng Thị Thuý Hà nhận định.

Vị học giả cho rằng, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc sẽ ngày càng đi vào thực chất hơn trong năm 2026. Cụ thể, về chính trị, việc thực hiện “cộng đồng chia sẻ tương lai” theo phương hướng “sáu hơn” sẽ tiếp tục được duy trì. Các cơ chế hợp tác sẽ được triển khai sâu rộng hơn ở cấp địa phương và bộ ngành cụ thể. Về kinh tế, năm 2026 thương mại song phương có thể vượt ngưỡng 208 tỷ USD của 10 tháng năm 2025 nhưng đi cùng đó là áp lực về cân bằng cán cân thương mại. Đầu tư Trung Quốc vào Việt Nam tiếp tục xu thế tăng và tập trung vào các lĩnh vực kết nối hạ tầng giao thông với việc thực hiện các dự án đường sắt, lĩnh vực kinh tế xanh, kinh tế số, AI, lĩnh vực năng lượng mới và công nghiệp phụ trợ... Ngoại giao nhân dân sẽ tiếp tục được đẩy mạnh nhằm củng cố nền tảng xã hội vững chắc hơn cho quan hệ song phương.

“Về tổng thể, triển vọng quan hệ Việt Nam – Trung Quốc năm 2026 là tích cực nếu hai bên duy trì đối thoại, thực hiện nghiêm túc các cam kết đã ký và khéo léo giải quyết các vấn đề tồn tại.” TS. Đặng Thị Thuý Hà đánh giá.

Biên tập:CAINI LUO